wtorek, 10 maja 2016

Czasowniki złożone - Die zusammengesetzten Verben

Dużą grupę w języku niemieckim stanowią czasowniki, które są w swojej budowie rozdzielne (np. aufstehen, ausgeben), nierozdzielne (np. bekommen, entstehen) złożone lub składają się z dwóch czasowników (np. spazieren gehen; kennen lernen).

Czasowniki rozdzielnie złożone (trennbare Verben)


Czasownik rozdzielnie złożony składa się z przedrostka oraz z czasownika głównego.

Zwrócić tu należy uwagę na to, że przedrostek jest akcentowany i ma samodzielne znaczenie.

Czasowniki rozdzielnie złożone rozdzielają się w zdaniach w czasie teraźniejszym (Präsens) lub przeszłym (Imperfekt) oraz w trybie rozkazującym. To znaczy, że przedrostek odłącza się od czasownika głównego i wędruje na koniec zdania. Dlatego też mówimy o czasownikach rozdzielnie złożonych.

Grupa przedrostków tworzących czasowniki rozdzielnie złożone:


ab- abfahren (odjeżdżać)
Der Zug fährt gleich ab. (Pociąg zaraz odjeżdża.)

an- anrufen (zadzwonić)
Ich rufe dich morgen an. (Zadzwonię do Ciebie jutro.)

auf- aufräumen (posprzątać)
Die Kinder räumen das Zimmer auf. (Dzieci sprzątają pokój.)

aus- aussteigen (wysiadać)
Du steigst am Marktplatz aus. (Ty wysiadasz na rynku.)

ein- einladen (zapraszać)
Ich lade dich herzlich ein. (Zapraszam Cię serdecznie.)

einsteigen (wsiadać)
Bitte steigen Sie ein! (Proszę wsiadać!)

fort- fortsetzen (kontynuować)
Er setzt seine Reise fort. (On kontynuuje swoją podróż.)

mit- mitnehmen (zabierać ze sobą)
Was nehmen wir zu der Party mit? (Co weźmiemy ze sobą na imprezę?)

nach- nachdenken (zastanawiać się)
Ich denke darüber nach. (Ja zastanowię się nad tym.)

statt- stattfinden (odbywać się)
Die Vorlesung findet heute an der Uni statt. (Wykład odbędzie się dziś na uniwerku.)

teil- teilnehmen (brać udział)
Sie nimmt am Unterricht teil. (Ona bierze udział w lekcji.)

vor- vorstellen (przestawiać)
Ich stelle meine Freundin vor. (Przedstawiam moją przyjaciółkę.)

weg- wegfahren (wyjeżdzać)
Fährst du morgen weg? (Wyjeżdżasz jutro?)

zu- zumachen (zamykać)
Macht ihr das Fenster zu? (Zamkniecie okno?)

zurück- zurückkommen (wracać)
Er kommt um 8 Uhr nach Hause zurück. (On wraca o 8 do domu.)


Czasowniki nierozdzielnie złożone (untrennbare Verben)


Czasownik nierozdzielnie złożony składa się także z przedrostka i czasownika. Przedrostek ten jednak, nie jest ani akcentowany, ani nie posiada samodzielnego znaczenia.

Czasownik nierozdzielnie złożony odmienia się w zdaniach jak czasownik pojedynczy.

Grupa przedrostków tworzących czasowniki nierozdzielnie złożone:


be- beginnen (zaczynać się)
Der Unterricht beginnt. (Lekcja zaczyna się.)

bekommen (otrzymywać)
Was bekommst du zum Geburtstag? (Co dostajesz na urodziny?)

besuchen (odwiedzać)
Im Sommer besuche ich dich. (Odwiedzę Cię w lecie.)

ge- gefallen (podobać się)
Das gefällt mir nicht. (Nie podoba mi się to.)

gehören (należeć)
Sie gehört zu unserer Familie. (Ona należy do naszej rodziny.)

emp- empfehlen (polecać)
Er empfiehlt uns Apfelstrudel mit Eis und Schlagsahne. (On poleca nam strudel jabłkowy z lodami i bitą śmietaną.)

ent- entwickeln (rozwijać się)
Wir entwickeln die Theorie. (Rozwijamy teorię.)

er- erzählen (opowiadać)
Erzählst du uns diese Geschichte? (Opowiesz nam tę historię?)

erklären (wyjaśniać)
Ich erkläre den unbekannten Wortschatz. (Wyjaśniam nieznane słownictwo.)

ver- verstehen (rozumieć)
Ich verstehe dich nicht. (Ja Cię nie rozumiem.)

vergessen (zapominac)
Ich vergesse oft die Vokabeln. (Zapominam często słówka.)

wieder- wiederholen (powtarzać)
Wiederholen Sie das bitte! (Proszę powtórzyć!)

zer- zerstören (niszczyć)
Er zerstört ihre Hoffnungen. (On niszczy jej nadzieję.)


Czasowniki złożone z dwóch czasowników


Niektóre czasowniki niemieckie składają się z dwóch odrębnych czasowników. Pierwszy czasownik w szeregu będzie zachowywał się tak jak przedrostek (przy czasownikach rozdzielnie złożonych), drugi czasownik będzie natomiast odmieniany.

Do tej grupy zaliczamy:

kennen lernen (poznać)
Ich lerne gern deine Freunde kennen. (Chętnie poznam twoich przyjaciół.)

stehen bleiben (zatrzymać się)
Das Auto bleibt vor der Ampel stehen. (Samochód zatrzymuje się na światłach.)

spazieren gehen (spacerować, iść na spacer)
Gehen wir spazieren? (Idziemy na spacer?)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz